Eight Parts of Speech - ပိူင်ၵႂၢမ်းလၢတ်ႈ ပႅတ်ႇဢၼ်

Eight Parts of Speech - ပိူင်ၵႂၢမ်းလၢတ်ႈ ပႅတ်ႇဢၼ် 

ပိူင်ၵႂၢမ်းလၢတ်ႈပႅတ်ႇဢၼ် Eight Parts of Speech ၼႆႉ ပွင်ႇဝႃႈ ပဵၼ်ပိူင်ၶွတ်ႇၽွတ်ႈၶေႃႈၵႂၢမ်း လိၵ်ႈဢင်းၵိတ်ႉ။ မိူဝ်ႈတႅမ်ႈလၢတ်ႈၽႃႇသႃႇ ဢင်းၵိတ်ႉၼၼ်ႉ ၸႂ်ႉတိုဝ်းပိူင်ၵႂၢမ်းလၢတ်ႈပႅတ်ႇဢၼ်ၼႆႉသေ ၽွတ်ႈတင်ႈပဵၼ်တူၼ်းထႅဝ်ၶေႃႈၵႂၢမ်းယဝ်ႉ။

from google

ၼႂ်းထႅဝ်လိၵ်ႈဢင်းၵိတ်ႉ ဢမ်ႇၼၼ် မိူဝ်ႈလၢတ်ႈၵႂၢမ်းဢင်းၵိတ်ႉၼၼ်ႉ ဢမ်ႇဝႃႈ တူၼ်းထႅဝ်မၼ်းတေယၢဝ်းၵႃႈႁိုဝ်ၵေႃႈယဝ်ႉ ၶဝ်ဢဝ်ပိူင်ၵႂၢမ်းလၢတ်ႈ ပႅတ်ႇဢၼ် (Eight Parts of Speech) ၼႆႉသေ ၽွတ်ႈတင်ႈဝႆႉၵူၺ်း။ ပုၼ်ႈတႃႇ ၽူႈတေႇလဵပ်ႈႁဵၼ်း လိၵ်ႈဢင်းၵိတ်ႉၼၼ်ႉ ထုၵ်ႇလီၶတ်းၸႂ်ႁႂ်ႈပွင်ႇ ပိုၼ်ႉထၢၼ် ပိူင်ၵႂၢမ်းလၢတ်ႈဢင်းၵိတ်ႉ ပႅတ်ႇဢၼ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ဢွၼ်တၢင်းယူႇ။ မိူဝ်ႈလဵပ်ႈႁဵၼ်း ပိူင်ၵႂၢမ်းလၢတ်ႈပႅတ်ႇဢၼ်ၼၼ်ႉ ၽူႈတႅမ်ႈ ၶႂ်ႈပၼ်တၢင်းႁၼ်ထိုင်ဝႃႈ ၸိုဝ်ႈတၢင်းပႅတ်ႇဢၼ်ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ႁႂ်ႈတွင်းဝႆႉ ၽၢႆႇဢင်းၵိတ်ႉမၼ်းသေ ႁဵၼ်းႁူႉတီႈပွင်ႇလႄႈ ဢၼ်လႂ်ႁဵတ်းၵၢၼ်တီႈလႂ်၊ ႁဵတ်းၵၢၼ်ၸိူင်ႉႁိုဝ်ပႃး။ တႃႇၽူႈတေႇလဵပ်ႈႁဵၼ်း လိၵ်ႈဢင်းၵိတ်ႉႁဝ်းၶဝ်ၼၼ်ႉ ယႃႇပေလူတူၺ်းသေ ၼႅတ်ႈၸႂ်တူၵ်းပႅတ်ႈၼင်ႇၵဝ်ႇ။ တီႈတေႉမၼ်း ၼႂ်းၽႃႇသႃႇၵႂၢမ်းတႆးႁဝ်းၵေႃႈ ႁဝ်းၸႂ်ႉတိုဝ်းပိူင်ၵႂၢမ်းလၢတ်ႈပႅတ်ႇဢၼ်ၼႆႉယူႇ လိူဝ်သေဝႃႈ ႁဝ်းဢမ်ႇလႆႈႁဵၼ်းႁူႉ လွင်ႈပိူင်ၶပ်ႉ ၶေႃႈၵႂၢမ်းမႃးလႄႈ ဢမ်ႇႁူႉၵူၺ်း။

• ပိူင်ၵႂၢမ်းလၢတ်ႈ ပႅတ်ႇဢၼ် (Eight Parts of Speech)

1. Noun (ၸိုဝ်ႈ)- ၸိုဝ်ႈၵူၼ်း၊ တီႈယူႇ၊ တူဝ်သတ်း၊ လႄႈ ၶူဝ်းၶွင်ၸိူဝ်းၼႆႉ 
2.  Pronoun (တၢင်ၸိုဝ်ႈ)- မၼ်းၸၢႆး၊ မၼ်းၼၢင်း၊ ၵဝ်၊ မႂ်း၊ သူ၊ ႁဝ်း ၸိူဝ်းၼႆႉ 
3. Adjective (ႁၢင်ႈၶိူင်ႈပၼ် Noun)- ယွမ်၊ ပီး၊ သုင်၊ ပွၵ်း၊ ႁၢင်ႈလီ၊ ႁၢင်ႈၸႃႉ၊ ၶၢဝ်၊ လမ် ၸိူဝ်းၼႆႉ 
4. Verb (သၢင်ႈ)- ၵႂႃႇ၊ မႃး၊ ၵိၼ်၊ ၼင်ႈ၊ ၼွၼ်း၊ ပဵၼ်၊ မီး၊  
5. Adverb (ႁၢင်ႈၶိူင်ႈပၼ် Verb) - ဝႆးၼႃႇ၊ ထိူင်းၼႃႇ၊ ၼႃႇၼႃႇ၊ တေႇၵႂႃႇၸိူဝ်းၼႆႉ 
6. Preposition (ႁဵင်းတီႈ) - တီႈတႂ်ႈ၊ တီႈၼိူဝ်၊ တၢင်းၼႂ်း၊ တၢင်းၼွၵ်ႈ၊ တၢင်းၶၢင်ႈ၊ ႁိမ်း တေႇၵႂႃႇၸိူဝ်းၼႆႉ 
7. Conjunction (ၶေႃႈၵပ်း) - လႄႈ၊ ၵေႃႈ၊ တင်း၊ ထိုင်တီႈဝႃႈ၊ ၸိူင်ႉႁိုဝ်ၵေႃႈ၊ တေႇၵႂႃႇၸိူဝ်းၼႆႉ
8. Interjection (ၶေႃႈတိုၼ်ႇ-တူၵ်းၸႂ်)- ဢႃႈလူဝ်ႈ! ဢလႃႈ! လဝ်းဝႃႈလဝ်း! ဢူဝ်ႉ!  

မိူဝ်ႈတႅမ်ႈလၢတ်ႈ လိၵ်ႈဢင်းၵိတ်ႉၼၼ်ႉ တေၸႂ်ႉပႅတ်ႇဢၼ်ၼႆႉသေ ၶွတ်ႇၽွတ်ႈၶပ်ႉယႆၶေႃႈၵႂၢမ်းသေ တႅမ်ႈလၢတ်ႈယဝ်ႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ႁဝ်းလူဝ်ႇႁူႉဝႃႈ ဢၼ်လႂ်ႁဵတ်းၵၢၼ်တီႈလႂ်။ ပေႃးဝႃႈ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇမေႃၸႂ်ႉတိုဝ်း ပိူင်ၵႂၢမ်းလၢတ်ႈပႅတ်ႇဢၼ်ၼႆႉလီလီၸိုင် ပွင်ႇဝႃႈ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇမေႃတႅမ်ႈလၢတ်ႈၽႃႇသႃႇဢင်းၵိတ်ႉယဝ်ႉ။ 

ဢွၼ်တၢင်းသုတ်းတႄႉ တွင်းဝႆႉၸိုဝ်ႈၸိူဝ်းၼႆႉ ၽၢႆႇဢင်းၵိတ်ႉမၼ်းလႄႈ တီႈပွင်ႇၽၢႆႇတႆး ဢၼ်ပွတ်းပွတ်းမၼ်းၵွၼ်ႇ။ ၵၢပ်ႈပၢၼ်ၽဵတ်ႉပုၵ်ႉၼႆႉ သမ်ႉလီၶၢၼ်ႉတွင်းၶေႃႈမုၼ်းၼႃႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၵၢၼ်တွင်းၼႆႉ တီႈၼႆႈတႄႉလူဝ်ႇလႆႈၸႂ်ႉယဝ်ႉ။ ပေႃးဝႃႈ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇၸမ်ၸႂ်မၼ်းမႃး ၸင်ႇၵွႆႈလိုမ်းပႅတ်ႈၵေႃႈ ဢမ်ႇပဵၼ်သင်၊ ၵူႈဝၼ်းဝၼ်း မိူဝ်ႈတႅမ်ႈလၢတ်ႈၼၼ်ႉ ပေႃးလူင်ႉလႅၼ်ႇမႃး မၼ်းဢမ်ႇတၢပ်ႈဝူၼ်ႉဝႃႈ ဢၼ်လႂ် ပဵၼ်ၸိုဝ်ႈ၊ ဢၼ်လႂ်ပဵၼ်တၢင်ၸိုဝ်ႈ၊ ဢၼ်လႂ်ပဵၼ်သၢင်ႈ သင်ယဝ်ႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၸူဝ်ႈပႆႇလႅၼ်ႇ ပႆႇၶႅၼ်ႇၼႆႉ လူဝ်ႇလႆႈၶတ်းၸႂ်တွင်းဢဝ်။ ၵၢၼ်လဵပ်ႈႁဵၼ်းၽႃႇသႃႇၵႂၢမ်းလၢတ်ႈၼိုင်ႈဢၼ် တႃႇၵူၼ်းတူၵ်းလႃႈ တူၵ်းလိုၼ်းၸိူင်ႉႁဝ်းၼႆႉ မၼ်းတေယၢပ်ႇယူႇ ဢမ်ႇမိူၼ်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၶဝ်ယဝ်ႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ မၼ်းဢမ်ႇလိူဝ်လႆႈတၢင်းၶတ်းၸႂ်ၼင်ႇၵဝ်ႇ။

တႅမ်ႈ၊ မွၼ်းၶိူဝ်း (မိူင်းၼွင်)